13 maja, piątek
PIĄTEK TRZYNASTEGO
Rano Łukasz zapytał, czy zobaczymy dziś orangutany. No jak to?! Dzisiaj mielibyśmy nie zobaczyć? Kiedy jak kiedy, ale dzisiaj na pewno.
I rzeczywiście. Przyszły. Całym stadem. Na karmienia przychodzi podobno czternaście, ale oczywiście nie wszystkie naraz. Dziś przyszło siedem! Matki z dziećmi, młode samice, samce… Niesamowite wrażenie. Najpierw słychać uginające się, pękające gałęzie. Bo orangutany są za ciężkie na te gibkie drzewa. Potem widać, że coś się rusza. A potem pojawia się Człowiek Lasu. Słońce prześwieca przez jego sierść, a on wyciąga ramiona daleko, daleko przed siebie i skacze na kolejne drzewo. I już jest! W zasięgu naszych oczu i naszych aparatów. Słychać jęk zdumienia, potem wyrazy zachwytu i zaraz po nich odzywają się migawki aparatów fotograficznych. I wtedy pojawia się strażnik sprawdzający, czy wszyscy, którzy robią zdjęcia wykupili odpowiednie pozwolenia. No więc dzielnie zmieniamy się z Łukaszem przy aparacie, razem robiąc dokładnie 199 fotek. Nie mamy jednak kłopotu z rozpoznaniem kto która zrobił, bo pamiętamy na co polowaliśmy.
Spotkanie z orangutanami to niezwykłe przeżycie. Mistyczne. Czytałam, że czasem orangutany maja swojego ulubionego opiekuna, chodzą z nim z rękę, pomagają przeprawić łódź z turystami na drugą stronę. Skoro ludzie tak piszą, to pewni tak jest. Ale przyglądając się im, ich sile, dzikiej dumie i niezależności, trudno w to uwierzyć. Takie oswajanie orangutanów to już wypaczenie, niezgodne z naturą i nie wiem czemu, poza uciesze turystów, służące. Na szczęście my mamy przyjemność obserwować przy pracy profesjonalistów, podchodzących do zwierząt z należnym im szacunkiem. Ostrzegają przed jedną z samic, która może zaatakować, więc trzymamy się na dystans. Nie wiem czy gdyby przyszło jej do głowy zrobić nam krzywdę, te kilka metrów miałyby znaczenie, ale jestem tak zauroczona tymi zwierzętami, że nie potrafię myśleć o niebezpieczeństwie. Zaskoczyło mnie, ze jestem pod tak wielkim wrażeniem. Tyle już dzikich i wielkich zwierząt widziałam, tyle fotografowałam z bliska, a jednak jest w tych spotkaniach cos specjalnego, coś co sprawia, że się nie nudzą. Że ekscytacja i napięcie nie przemijają. Że fascynacja wciąż jest świeża. Doprawdy wielka jest Potęga Natury.
Orangutany to powolne i długowieczne zwierzęta. Samotność jest ich prawdziwą naturą. Samiec po zbliżeniu z samicą nie interesuje się swoim potomstwem - zajmuje się tym samica opiekująca się młodymi do siódmego-ósmego roku ich życia.
Orangutany są przede wszystkim wegetarianami. Na ich codzienną dietę składają się owoce, pędy roślin oraz kora drzew, którą obgryzają swoimi silnymi szczękami i zębami. Czasem jedzą insekty, czasem także małe ssaki. Pomimo niezwykłych ludzkich odruchów orangutany spośród wszystkich małp człekokształtnych są najmniej spokrewnione z człowiekiem. W języku Bhasa indonesja orangutan oznacza "człowieka z lasu". Trzeba przyznać, że Indonezyjczycy mają wiele szacunku dla tej olbrzymiej spokojnej małpy, jednakże zdarzają się wypadki, iż zabija się je bardzo brutalnie.
Te wspaniałe zwierzęta można spotkać na wolności w kilku narodowych parkach na terenie Sumatry: Gunung Leuser National Park, Tanjung Puting, Kutai, a także na Borneo indonezyjskim i malezyjskim.
Po spotkaniu z orangutanami niewiele nam już pozostaje do zrobienia w Buking Lawang. Odwiedzamy jeszcze nasza ulubioną restauracyjkę. Serdecznie polecam Yusri Cafe, rodzinny interes prowadzony przez przesympatyczne małżeństwo Yusuf i Ritę, którzy prowadza także szkołę gotowania, organizują wieczory z tańcami regionalnymi, a przede wszystkim znakomicie dotrzymują towarzystwa przy przepysznych posiłkach. Nauczyliśmy ich „bardzo dobre”, więc teraz rozpoznają już Polaków.
Po posiłku Idziemu na autobus. Rikszarze cenią sobie za podwózkę na dworzec – około kilometra – 10 000 rupii, czyli ponad 3 zł. Idziemy więc na nogach, co pozwala mi spokojnie fotografować wszystko, co jedzie drogą. Przeładowane motory, riksze, wozy. Sama zaczynam myśleć, że jedna osoba na motorze to straszne marnotrawstwo przestrzeni.
Szybciutko znajdujemy busika do Medan. Głównym środkiem transportu w tej części świata obok wszędobylskich skuterów i motorów są minibusy. Jazda takim minibusem to dla każdego Europejczyka niezapomniane przeżycie. Najważniejszą częścią pojazdu jest klakson - musi być głośny i niezawodny. Tego używa się najwięcej. Wszystko inne ma prawo nie działać - pasów bezpieczeństwa nie ma, zegary ruszają się tylko na wertepach a wycieraczki jedynie „zdobią” przednią szybę. Okna się nie domykają (jeśli są szyby), a w autobusach najczęściej nie ma w nich uchwytów, więc w czasie deszczu leje się przez nie woda i bryzga bardzo daleko.
Drogi indonezyjskie to oddzielna historia. Kierowcy większych samochodów jadących z przeciwka muszą się nieźle nagimnastykować przy mijaniu. Na górskich odcinkach dróg przed zakrętami tworzą się ogonki samochodów czekających na wolną drogę z przeciwka. Oczywiście przed każdym zakrętem należy używać wspomnianego wcześniej klaksonu i słuchać, że z naprzeciwka tez ktoś jedzie. Jeżeli chcesz wyprzedzić, też musisz poczekać aż wyprzedzany da ci znak sygnałem dźwiękowym, że możesz to zrobić.
Drogi są bardzo, bardzo kręte, więc nawet przy bardzo dobrej nawierzchni, pokonanie stosunkowo niewielkich odcinków, nawet bardzo dobremu kierowcy, nawet przy niewielkim natężeniu ruchu, nawet przy niezłej pogodzie i takirze stanie pojazdu, zajmuje niemożliwie dużo czasu.
W autobusach oczywiście nie ma klimatyzacji, za to wszyscy, łącznie kierowca i dziećmi, palą papierosy. Nie takie eleganckie, jak w Unii Europejskiej, ale takie straszliwie śmierdzące. Nawet w autobusach z klimatyzacją (takich nocnych), gdzie jest często wyznaczona specjalna „smoking area” (jak na lotniskach), ale nikt się tym nie przejmuje, więc denerwowanie sienie ma najmniejszego sensu.
W Medan przesiadamy się na autobus do Berestagi. Mafia autobusowa jest tak dobrze zorganizowana, że pozwalamy się w końcu naciągnąć na podwójne cenę biletu (po 2 dolary za dwie godziny jazdy). Ale kiedy chłopak nie chce nam wydać reszty (dolara), robimy wielką awanturę. Chłopka broni się jak potrafi. W autobusie kłamie po indonezyjsku, a to , że mamy plecaki na dachu, a to, ze musiał zapłacić za naszą taksówkę na dworzec. Ale wszyscy trochę rozumieją po angielsku, więc powtarzamy nasza historię. Wszyscy są po naszej stronie. Starsze panie strasznie krzyczą na niego, a on niewzruszenie wraca na swoje miejsce. Zaczynają interweniować mężczyźni – to samo. Kiedy wysiadamy w Berestagi, postanawiamy nie dać mu tej satysfakcji. Łukasz staje w drzwiach, nie wpuszczając go do środka, a ja robię awanturę na cały rynek. Krzyczę, że jest oszustem i chce nas okraść. Gdy próbuje ludziom wciskać swoje historie, powtarzam głośno, ze jest kłamcą. Kilkunastu mężczyzn nerwowo powtarza mu, żeby załatwił sprawę, bo blokujemy przejazd. A on nic. Autobus musi kawałek odjechać, jego kierowca jest mocno zdenerwowany i krzyczy na niego, a on dalej swoje. W końcu śmieję się mu prosto w oczy. Doskonale się bawię. Chłopak nie wytrzymuje sytuacji – tylko w jego oczach widać wściekłość, poza tym doskonale się trzyma. Oddaje nam resztę nie mogąc chyba nadal uwierzyć, że biali awanturowali się tak uparcie o kilka złotych. Dobrze. Następnym razem może nie będzie tak bezczelny. A my nasze odzyskane pieniądze natychmiast wydajemy na przekąski.
Z pomocą spotkanych Francuzów szybko znajdujemy nocleg i idziemy „na miasto”. Najważniejszym zakupem okazuje się być świeżutki pachnący durian. Jest olbrzymi i zjedzenie go zajmuje nam sporo czasu. Ale daje też mnóstwo przyjemności. Niesamowita dawka energii.
